Narcyzi są wśród nas

27.03.2019

Tak jak kwiat przedstawiony na zdjęciu, tak tworzenie związku z osobą o tzw. osobowości narcystycznej może być na starcie ciekawe, szybko rozkwitające w pierwszej fazie, ale poczucie wartości relacji z czasem może spadać jak na przecenach, a pierwsze pozytywne wrażenie wraz z pogłębianiem się relacji może wyparować i zostać zastąpione przez poczucie winy oraz trwanie na drugim planie względem narcystycznego partnera czy partnerki.

W ostatnim czasie sporo pacjentów z którymi pracuję trafia do gabinetu w poczuciu, że się „dusi” w swoim związku, że tkwi w relacji, w której liczy się tylko ta druga osoba.

Gdy rozmawiamy o przykładach zachowań, to tendencją powtarzalną, którą dostrzegają u swoich partnerek czy partnerów jest koncentracja na sobie, wyolbrzymianie swoich cech, fantazjowanie na swój temat w sposób nieadekwatny do rzeczywistości, trudności w przyjmowaniu krytyki i wręcz wybuchy agresji na skutek krytycznej informacji zwrotnej, zmienność nastrojów i koncentrowanie uwagi na sobie.

To co buduje zainteresowanie takim partnerem czy partnerką, to druga strona osobowości narcystycznej: bycie czarującą osobą i ciekawym człowiekiem.
To często staje się paliwem dla wiary w to, że narcyz tak jak kwiat ze zdjęcia zmieni się w inny, bardziej ukorzeniony i trwały gatunek.

Odpowiadając na skróty w tak ograniczonej formie tekstu czy jest to możliwe, trzeba zastanowić się nad tym skąd taka koncentracja na sobie u osobowości narcystycznych?

Odpowiedzi można szukać w środowisku rodzinnym i modelach wychowania, w których zabrakło emocjonalnej więzi z rodzicami opartej o akceptację takim jakim się jest. W jej miejscu pojawiała się za to postawa rodzicielska oczekująca ideału lub ignorująca dziecko, gdy ideału nie było.
Brak związanego z akceptacją poczucia bezpieczeństwa i miłości, które stanowią podwaliny do budowania dojrzałego poczucia wartości w dorosłym życiu powoduje, że  narcyz w późniejszych latach życia cały czas szuka w nieświadomy sposób potwierdzenia swojej wartości.
Poszukuje środowisk, które ją potwierdzą i osób, z którymi relacje pokażą jak wiele jest wart lub warta.
Dlatego życie z narcyzami jest z jednej strony ciekawe, ale z drugiej okupione trudnościami w relacjach, ponieważ koncentracja na sobie i problemy w budowaniu partnerskich więzi często wynikają z deficytów zaufania i przekonania o braku swojej wartości.

Narcyz pozornie jest pewny siebie, a w środku często odczuwa pustkę i lęk przed odrzuceniem.
Stąd pojawia się mechanizm budowania wartości poprzez poczucie wyższości względem innych osób i w relacjach w związku.

Jeśli więc chcesz zadbać o siebie w relacjach z narcyzem, popracuj nad akceptacją partnera czy partnerki takim jakim jest, poznaj świat narcyza, komplementuj adekwatnie za sukcesy, ostrożnie krytykuj, uznaj swój ograniczony wpływ na zmianę jego czy jej zachowania, zadbaj o swój indywidualny kawałek świata (pasje, praca, czas wolny) i przede wszystkim nie poświęcaj siebie poprzez wikłanie się w szantaże emocjonalne, a gdy emocje są zbyt intensywne do poradzenia sobie z nimi w pojedynkę, rozważ profesjonalną pomoc psychologiczną.